Hyper-V Üzerinde ki Sanal Makinelerde USB Donanım Kullanımı
Sanallaştırma sayesinde fiziksel sunucularımızı bir araya toplayarak maliyetlerimizi azalttık, sistemcilerin standart işi olan sunucu işletim sistemi kurulumlarını hazırladığımız şablonlar sayesinde çok kısa zaman içerisinde tamamlayabilir duruma geldik. Bugün sanal makineler üzerinde veritabanı sunucuları gibi ağır iş yükü olan sunucuları problemsiz kullanabiliyoruz. Usb diskleri Remote Desktop bağlantılarında host üzerinde ki diskleri ağ diski şeklinde bağlayarak dosya kopyalama gibi işlemlerde sorunsuz yapabiliyorken, iş usb dongle denen özel güvenlik donanımları vasıtasıyla lisans bilgilerini kontrol eden uygulamaları sanal makinelerimiz üzerinde çalıştırmaya geldiğinde elimiz kolumuz bağlanıyordu. Burada Remote Desktop bağlantısı ile donanımı bağlamak anlamlı olmuyor. Çünkü programlar usb donanımın fiziksel olarak makineye bağlı olup olmadığını kontrol ediyor. Daha önceki makalemde sizlere sanal makinelere usb donanımları neden takamadığımızı ve takmak istediğimizde yapmamız gereken işlemleri VMware ESXi sistemi üzerinde ki sanal bir makine de anlatmaya çalışmıştım. İlgili makalemde sorunu donanım kullanarak çözmüştük. Makaleme http://windowsyazilari.blogspot.com/2009/04/vmware-esxi-uzerinde-ki-sanal-makineye.html http://windowsyazilari.blogspot.com/2009/06/vmware-esxi-uzerinde-ki-sanal-makineye.html adresleri ile http://www.cozumpark.com/blogs/virtualization/archive/2009/11/14/vmware-esxi-zerinde-ki-sanal-makineye-usb-bellek-takmak.aspx adresinden ulaşabilirsiniz.
Bu makalemde ise sizlere Microsoft Windows Server 2008 R2 Full kurulumlu sanallaştırma sunucumuz üzerinde çalışan sanal bir makineye usb donanımın nasıl takılabileceğini anlatmaya çalışacağım. Bu işlem için Fabulatech firmasının USB Over Network yazılımından faydalanacağız. İlgili yazılımın 15 günlük deneme sürümünü (makalede kullanılan versiyon 4.3. Son kontrol ettiğimde 4.4 versiyonu sunuluyordu) http://www.fabulatech.com/usb-over-network-purchase.html adresinden indirebilirseniz. Ürünün lisanslaması kullanılacak USB donanımların sayısına göre yapılıyor ve fiyatlandırma da buna göre değişiyor. Bir usb donanım için yazılımın fiyatı 149$. Güncellemeler içinde kullandığınız usb donanım sayısı kadar ayrıca ücret ödüyorsunuz (1 USB donanım için 49$). Firmanın seri usb ve seri portlar için farklı uygulamaları da mevcut. İncelemek isteyenler http://www.fabulatech.com/ adresini ziyaret edebilir.
Yazılım 32 ve 64 bit işletim sistemlerinde (Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows Server 2003, Windows Server 2008 ve Windows Server 2008 R2) desteklerken Windows 2000 işletim sistemi 32 bit ise desteklenmektedir. Ayrıca yazılım hem USB 1.1 hem de USB 2.0 standartlarını destekliyor.
Yazılım server ve client olmak üzere iki parçadan oluşuyor. USB bellekleri kullanıma sunacağımız makine (bu fiziksel bir makine olmalı) üzerine server uygulamasını, USB bellekleri ağ üzerinden bağlayacağımız makinelere de client uygulamasını kuruyoruz.
Kuruluma server uygulamasından başlayalım. Bunun için usb-over-network-server.msi isimli kurulum dosyasına çift tıkladığımızda karşımıza kurulum sihirbazı çıkacaktır. Bizi karşılayan ilk ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
Bu makalemde ise sizlere Microsoft Windows Server 2008 R2 Full kurulumlu sanallaştırma sunucumuz üzerinde çalışan sanal bir makineye usb donanımın nasıl takılabileceğini anlatmaya çalışacağım. Bu işlem için Fabulatech firmasının USB Over Network yazılımından faydalanacağız. İlgili yazılımın 15 günlük deneme sürümünü (makalede kullanılan versiyon 4.3. Son kontrol ettiğimde 4.4 versiyonu sunuluyordu) http://www.fabulatech.com/usb-over-network-purchase.html adresinden indirebilirseniz. Ürünün lisanslaması kullanılacak USB donanımların sayısına göre yapılıyor ve fiyatlandırma da buna göre değişiyor. Bir usb donanım için yazılımın fiyatı 149$. Güncellemeler içinde kullandığınız usb donanım sayısı kadar ayrıca ücret ödüyorsunuz (1 USB donanım için 49$). Firmanın seri usb ve seri portlar için farklı uygulamaları da mevcut. İncelemek isteyenler http://www.fabulatech.com/ adresini ziyaret edebilir.
Yazılım 32 ve 64 bit işletim sistemlerinde (Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows Server 2003, Windows Server 2008 ve Windows Server 2008 R2) desteklerken Windows 2000 işletim sistemi 32 bit ise desteklenmektedir. Ayrıca yazılım hem USB 1.1 hem de USB 2.0 standartlarını destekliyor.
Yazılım server ve client olmak üzere iki parçadan oluşuyor. USB bellekleri kullanıma sunacağımız makine (bu fiziksel bir makine olmalı) üzerine server uygulamasını, USB bellekleri ağ üzerinden bağlayacağımız makinelere de client uygulamasını kuruyoruz.
Kuruluma server uygulamasından başlayalım. Bunun için usb-over-network-server.msi isimli kurulum dosyasına çift tıkladığımızda karşımıza kurulum sihirbazı çıkacaktır. Bizi karşılayan ilk ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
Kurulumu herhangi bir düzenleme yapmadan Next butonlarına tıklayarak tamamlayalım. Son olarak Finish dediğimizde uygulama çalıştırılacaktır. Yazılımı deneme sürümü olarak kurduğumuz için her çalıştırdığımızda bizi kalan süre hakkında bilgilendiren ve dilersek lisans anahtarımızı girebileceğimiz bir ekran karşılıyor. Bu ekranı da “Contiue With Trial” butonuna tıklayarak geçtiğimizde uygulamanın yeni versiyonunun olup olmadığının 15 günde bir kontrol edilmesini isteyip istemediğimizi soran ekran ile karşılaşacağız. Bu ekranı de Yes diyerek geçtiğimizde karşımıza sistemimizde takılı olan usb donanımların listelendiği bölüm gelecektir. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
NOT: Deneme sürümünde aynı anda sadece bir usb donanımı paylaştırabiliyoruz.
NOT: Deneme sürümünde aynı anda sadece bir usb donanımı paylaştırabiliyoruz.
Görüldüğü üzere sistemimizde ki tüm usb donanımlar aslında listede bulunuyor. Listede görebileceğiniz gibi USB Mouse u dahi paylaştırabiliyoruz ancak sistem kilitlenmelerine neden olabildiği belirtilerek önerilmiyor. USB donanımımızı paylaştırma işlemine geçmeden önce programın Settings menüsü altında ki Preferences bölümünden bahsetmek isityorum. Bu menü altında General, Network, Auto-Sharing ve SSL olmak üzere 4 sekme bulunmaktadır. Kısaca değinmek gerekirse;
• General: Bu bölümde program açıldığında splash screen i gösterip göstermemesi ya da programın yeni sürümünü her 15 günde bir kontrol edip etmemesi gibi ayarları yapabiliyoruz.
• Network: Bu bölümde Server yazılımı ile Client yazılımının karşılıklı konuşacakları TCP portunu belirleyebiliyoruz. Bu port varsayılan olarak 33000 numaralı porttur. Dilersek bu portu değiştirebiliriz. Değişikliği Client tarafında da yapılmalıdır. Ayrıca firewall açık ise ilgili porta izin verilmesini sağlamalıyız. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
• Auto-Sharing: Bu bölümde server yazılımının kurulu olduğu makine üzerine takılı olan usb donanımlardan seçtiklerimizin otomatik olarak paylaştırılmasını sağlayabiliriz. Böylece sunucumuzu ya da server uygulamasını yeniden başlattığımızda elle ilgili usb donanımları paylaşıma açma işinden kurtulmuş oluyoruz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
• SSL Security: Bu bölümü etkinleştirdiğinizde SSL kullanacak seri portlarınız için sunucu sertifikası ile private key i belirtebiliyoruz. Yazılımın 4.4 versiyonunda bu bölüm biraz daha geliştirilmiş ve client yazılımına da aynı sekme eklenmiş.
Listede ki donanımlardan SanDisk SD Plus isimli usb diski Vista çalışan sanal makineye bağlamak için ilgili donanımı seçtikten sonra menüde ki Share USB Device simgesine tıklayarak donanımı paylaşıma hazır hale getiriyoruz Bu kısımda dikkat edilmesi gereken nokta ise bir usb donanım paylaştırıldığında artık ilgili donanım fiziksel makinede görülemeyecektir. Donanım bağlantıya hazır hale geldiğinde ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
Ekranımız yukarıda ki duruma geldiğinde sanallaştırma sunucumuzun Device Manager konsolundan bakarsak Fabulatech Shared USB Devices isimli bir donanım eklendiğini görebiliriz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
Usb diskimizi bağlantı için hazır hale getirdiğimize göre sıra diskimizi bağlamak istediğimiz sanal makineye client uygulamasını kuralım. Bunun için usb-over-network-client.msi kurulum dosyasını çalıştıralım. Karşımıza aşağıda ki ekran görüntüsü gelecektir.
Herhangi bir değişiklik yapmadan Next e tıklayarak ilerleyelim. Kurulum başladığında bizden iki kez Fabula Tech system devices kurulumu için izin istenecektir. Ekran görüntüsü aşağıdaki gibidir.
Buna Install diyerek devam edersek kurulum tamamlandığında sanal makinemizin Device Manager konsolundan System Devices bölümü altında Fabula Tech Virtual USB Bus isimli iki adet donanımın eklendiğini görebiliriz. Bunlar sayesinde sanal makinemize usb diskimizi bağlayabileceğiz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
Kurulumumuz tamamlandığında masaüstünde oluşturulan kısayoldan programı çalıştırdığımızda karşımıza aşağıda ki ekran görüntüsü gelecektir.
Burada kırmızı ile işaretlediğim Add USB Server ikonuna tıkladığımızda karşımıza programımızın server versiyonunun kurulu olduğu sunucuyu gireceğimiz bölüm gelecektir. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
Bu bölümde de “Remote IP address or compu
ter name” bölümüne programımızın server sürümünün kurulu olduğu sunucumuzun adını yazalım (bu bölümde ip adresi de yazabiliyoruz). Alt bölümde bulunan TCP-port bölümünde varsayılan olarak 33000 gelmektedir (Yazının başında server yazılımı üzerinde ki portu değiştirdiğimizde client yazılımında da aynı portu bu bölüme yazmalıyız). Bağlantının sağlanması için server ve client yazılımlarının kurulu olduğu makinelerin firewall larında ilgili TCP portunu açmamız gerektiğini unutmayalım. Eğer alttaki “Automatically connect all shared USB devices from server” kutusunu işaretlersek client programını her çalıştırdığımızda server tarafında bağlantı için hazır durumda olan tüm usb donanımlar bu client a otomatik olarak bağlanacaktır. Bu kutuyu ben boş bıraktım ama ihtiyaca göre işaretlenebilir. Sadece aynı usb donanımı bir client ın kullanabildiğini unutmayalım.
Sunucumuzu ekledikten sonra o sunucu üzerinde bağlantı için hazır bekleyen donanımların listelendiğini görebiliriz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
ter name” bölümüne programımızın server sürümünün kurulu olduğu sunucumuzun adını yazalım (bu bölümde ip adresi de yazabiliyoruz). Alt bölümde bulunan TCP-port bölümünde varsayılan olarak 33000 gelmektedir (Yazının başında server yazılımı üzerinde ki portu değiştirdiğimizde client yazılımında da aynı portu bu bölüme yazmalıyız). Bağlantının sağlanması için server ve client yazılımlarının kurulu olduğu makinelerin firewall larında ilgili TCP portunu açmamız gerektiğini unutmayalım. Eğer alttaki “Automatically connect all shared USB devices from server” kutusunu işaretlersek client programını her çalıştırdığımızda server tarafında bağlantı için hazır durumda olan tüm usb donanımlar bu client a otomatik olarak bağlanacaktır. Bu kutuyu ben boş bıraktım ama ihtiyaca göre işaretlenebilir. Sadece aynı usb donanımı bir client ın kullanabildiğini unutmayalım.
Sunucumuzu ekledikten sonra o sunucu üzerinde bağlantı için hazır bekleyen donanımların listelendiğini görebiliriz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
İlgili ürünü seçtikten sonra Connect USB Device butonuna basarak usb diski sanal makineme bağlamış olacağız. Windows Vista olan sanal makinem sanki gerçekten bir usb donanım takılmış gibi donanım sürücülerinin yüklendiğini gösteren bilgi balonu çıkaracaktır. Eğer otomatik çalıştır seçeneğiniz aktif ise usb diskin sisteme kurulduğunu ve kullanıma hazır olduğunu görebilirsiniz. Ekran görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır.
USB diskimiz sanal makinemize takıldığında client yazılımında da diskin yanında bağlı olduğunu belirten Connected ibaresini görebiliriz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
Benzer şekilde usb diskimizi paylaştırdığımız sunucu üzerinde de aşağıda ki ekran görütüsü olacaktır.
Bağlantımızı sağladıktan sonra benzer şekilde sanal makinemizden usb donanımı kaldırmak için dilersek sanal makine içerisinde ki yazılımda Disconnect USB Device butonuna basarak usb diski sanal makinemizden ayırarak boşa çıkarmış oluruz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
Böylece client yazılımı yüklü olan başka bir sanal makineye usb donanımı bağlayabiliriz. Eğer donanımı gerçekte takılı olduğu sistemden ayırmak istiyorsak sunucu yazılımı üzerinde ki Stop USB Device Sharing butonuna tıklayarak da usb donanımı hem bağlı olduğu sanal makineden ayırmış oluruz hem de paylaşımdan da kaldırmış oluruz. Ancak bu direk kaldırma işlemi usb donanımın takılı olduğu sanal makinede sorunlara yol açabileceği için tercih edilmemelidir. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibidir.
USB donanımın paylaşımına son verdiğimizde ekran görüntüsü ilk haline geri dönerek aşağıda ki gibi olacaktır.
NOT: Testler sırasında sistemim mavi ekran vererek yeniden başladı. Bu nedenle yazılımın kullanılacak olan usb donanımlar ile testleri yapıldıktan sonra production ortamında kullanılmasında fayda var. Ayrıca benzer bir ürün olarak KernelPro firmasının USB Over Ethernet uygulamasınıda deneyebilirsiniz.
İlgili yazılıma http://www.kernelpro.com/index.html adresinden ulaşabilirsiniz.
NOT: Yazılımı VMware ESXi 3.5 üstünde çalışan Windows Server 2003 R2 üzerinde test ettim ve sistem başarılı bir şekilde çalıştı. Donanım yerine yazılım ile işi çözmek isteyenler testlerini yaptıktan sonra kullanmaya başlayabilirler.
İlgili yazılıma http://www.kernelpro.com/index.html adresinden ulaşabilirsiniz.
NOT: Yazılımı VMware ESXi 3.5 üstünde çalışan Windows Server 2003 R2 üzerinde test ettim ve sistem başarılı bir şekilde çalıştı. Donanım yerine yazılım ile işi çözmek isteyenler testlerini yaptıktan sonra kullanmaya başlayabilirler.
Bu makalemde sizlere Microsoft Windows Server 2008 R2 Full sürüm sanallaştırma sunucumuz üzerinde çalışan sanal bir makineye usb donanımın nasıl takılabileceğini anlatmaya çalıştım. Faydalı olması dileğimle…
M. Hakan CAN
