System Center Virtual Machine Manager 2012 ile Gelen Yenilikler

Merhabalar,

Orta ve küçük ortamlarda Hyper-V platformlarını yönetmek için Hyper-V Manager veya Failover Cluster Manager konsolları yeterli olmakta. Ancak iş sanallaştırma sunucularının sayısının artmasına çeşitlenmesine hatta ortamımızda bulunan diğer sanallaştırma platformunun da beraber yönetimine geldiğinde biraz zorlaşmakta. İşte Virtual Machine Manager bu işlemleri gerçekleştirebilmemiz için bize pekçok olanak sunmakta. Şu an ki son sürüm olan VMM 2008 R2 ile Hyper-V ya da VMware ortamlarını yönetebiliyor, sanal makineler oluşturabiliyor veya sanal makineler için şablonlar hazırlayabiliyorduk. Geçtiğimiz 4 sene içerisinde VMM 2008 sürümünün önce R2 si sonra da Sp1 sürümleri yayınlandı ve yapı biraz daha geliştirildi ve en son Hyper-V teknolokilerinin de kullanılabilmesine olanak tanındı. Ancak sanallaştırma platformlarının artık cloud yapısına geçmeye başlaması ve bununla bereber VMM içerisinde olması istenilen geliştirmelerin yeni ürünün ortaya çıkmasını sağladı. VMM 2012 sürümünün beta hali 2011 yılının ilk çeyreği içerisinde kullanıma sunuldu. Hemen ardından Eylül 2011 içerisinde de VMM 2012 RC sürümüne yükselmiş oldu. Bu sürüm ile birlikte neredeyse tüm yapı tam olarak kullanılabilir şekilde bizlere sunulmuş oldu. Bu makalemde sizlere Virtual Machine Manager 2012 ile birlikte gelen yenilikler, diğer bir deyişle öğrenilmesi gereken pek çok yeni özelliği maddeler halinde genel hatlarıyla anlatmaya çalışacağım. Devam eden makaleler serisinde ise bu yeniliklere daha detaylı olarak değineceğiz.

Virtual Machine ile gelen yenilikleri genel olarak dört ana başlık altında toplayabiliriz. Bunlar,

• Kurulum yenilikleri
• Fabric Yönetimi
• Hizmetler

Bunlardan belkide en detaylı ve heyecan verici yenilikleri içeren bölümler Fabric ve Hizmetlerdir.

Kurulum Yenilikleri
VMM 2008 sadece tek sunucudan oluşabiliyordu ve yedekliliği sağlanamıyordu. Bu işleme çözüm olarak VMM sunucu clustered yapıda ki Hyper-V platformu üzerine konuşlandırılarak en azından fiziksel sunucu hatalarına karşı hizmet sürekliliği sağlanabiliyordu. Ancak vmm sunucusunda oluşabilecek bir aksilik sıkıntılara neden olabiliyordu. VMM 2012 ile birlikte artık VMM sunucusu clustered yapıda olabilir ve böylece single point of failure anlayışı bu yapı içinde sona ermiş olmaktadır. VMM arka planda SQL Server hizmetini kullanmaktadır. Tam bir yedeklilik için SQL Server cluster çözümleri de desteklenmektedir. Böylece uçtan uca tam bir yedekli yapı sağlanmış olmaktadır. VMM 2012 HA ve kullanılabilecek diğer bileşenler ile birlikte yapı aşağıda ki şekilde olacaktır.

Sürüm yükseltme işlemi VMM 2012 geçişi için önemli adım olarak karşımıza çıkmakta. Var olan VMM 2008 R2 Sp1 sunucumuzu rahatlıkla aynı sunucu üzerinde VMM 2012 ye yükseltebiliriz. Ancak yükseltme seçeneklerinde aşağıda ki gereksinimler geçiş öncesinde sağlanmış olmalıdır.

• VMM sürümü en az 2008 R2 Sp1 olmalıdır.
• Ortamda ki VMM 2008 R2 bulunuyor ise öncelikle Sp1 güncellenmesinin yapılması gerekmektedir.
• VMM 2012 RC den VMM 2012 RTM geçişi desteklenmektedir.
• VMM 2012 Beta dan yükseltme desteklenmemektedir.

Fabric
En büyük ve kapsamlı yenilikler bu bölüm altında gelmekte. VMM 2008 R2 sürümünde bulunmayan bu bölüm ile ilgili aşağıda ki ekran görüntüsünü incelediğimizde kullanabileceğimiz olanakların sayısı hakkında bir fikir edinebiliriz.

Temel olarak üç ana başlıktan bahsedebiliriz,

• Servers: Bu bölüm All Hosts, Library Servers, PXE Servers, Update Servers, vCenter Servers, VMM Server alt başlıklarından oluşmaktadır.
• All Hosts: Bu bölüm kullanarak host grupları oluşturabilir host gruplarına Hyper-V sunucularımızı ekleyebiliriz. Ayrıca vCenter Servers bölümünden vCenter sunucusu ekleyip ardından bu sunucu üzerinde ki VMware sunucularını ya da Citrix Xen Server sunucu ve cluster ortamlarını farklı host grupları altında toplayarak çok daha rahat yönetebiliriz.
• Library Servers: Library Servers dediğimiz sunucular üzerinde oluşturulmuş olan ve Hyper-V ile Citrix Xen Servers tarafından kullanılabilinen vhd dosyları, Vmware sunucuları tarafından kullanılabilinen vmdk dosyaları, suncular üzerine kurulacak olan uygulamaların iso dosyaları, powershell scripleri Server App-V paketleri, şablonlar, profiller, Self-Service kullanıcıları için içerikler gibi pek çok bileşeni içermektedir. Ayrıca ortamda bulunan Library Server işelevi gören sunucuların durumları izleyebilir, yönetebilir ve ortama yeni sunucular ekleyebiliriz.
• PXE Servers: Fiziksel sunucuların sıfırdan Hyper-V host olarak yapılandırılması sırasında kullanılacak olan sunucudur. Windows Deployment Services kurulu olan bir sunucunun bu bölüme eklenmesi ve gerekli ayarların yapılması yeterli olacaktır. PXE sunucusu sadece fiziksel sunucunun başlatılabilmesi için gerekmektedir. İşletim sistemi kurulumu daha önceden hazırlanmış olan ve içerisinde Windows Server 2008 R2 yada Windows Server 2008 R2 Sp1 bulunan bir vhd kullanılarak yapılacaktır.
• Update Server: Bu bölümde yapılandırılacak olan WSUS sunucusu Hyper-V hostlarının güncellenmesinden sorumlu olacaktır. Bu sunucu sayesinde VMM güncelleme gereken sunucuları teker teker maintenance mode a alarak güncelleyecektir. Bu sırada cluster yapılandırması Live Migration destekli ise güncelleme yapılacak Host Server üzerinde ki sanal makineler diğer cluster node larına akıllıca dağıtacaktır. Eğer cluster ortamı Live Migration destekli değil ise bu durumda güncelleme yapılacak olan Hyper-V node u üzerinde ki sanal makineler Saved State durumuna alınacaktır. Eğer ortamda WSUS sunucusu yöneten bir System Center Configuration Manager sunucusu bulunuyor ise bu WSUS sunucusu VMM ile ortak olarak kullanılabilmesi için ayarlanabilir.
• vCenter Servers: Vmware ESX host sunucularının VMM 2012 ile yönetilebilmesi için öncelikle bu bölümden ESX sunucularının bağlı olduğu vCenter yönetim sunucusu VMM 2012 ye bu bölüm kullanılarak eklenebilir.
• VMM Server: Ortamda bulunan VMM Server sunucları bu bölümde listelenmektedir.
• Networking:
• Logical Networks: Hyper-V sunucularının kullanacağı mantıksal network ler oluşturulabilir. Örneğin sadece sanal makinelerin kullanması için VMNetwork, Hyper-V sunucularının yönetimi için kullanılacak olan ManagementNetwork ya da test ortamları için kullanılacak olan sanal makinelerin kullanacağı LabNetwork şeklinde network ler oluşturabiliriz. Bu network ler içerisinde kullanılabilecek IP blokları hazırlayabilir ve bu IP bloklarının bulunduğu VLAN larda belirtilebilir. Böylece oluşturulan sanal makinelerin bu ip bloklarından ip leri dinamik olarak alabilmeleri sağlanmış olur.
• MAC Address Pools: Virtual Machine Manager ile Hyper-V sunucuları üzerinde ki sanal makinelerde kullanılabilecek mac adresleri için havuzlar oluşturulabilmekte.
• Load Balancers: Ortamda bulunan bir Load Balancer bu bölüme eklenerek yönetimi yapılabilir. VMM 2012 ilk kurulumu ile birlikte bu bölüme Microsoft Network Load Balancer uygulamasını eklemektedir.
• VIP Templates: Load balancer lar için konfigurasyon şablonu içerir.
• Storage:
• Classification and Pools: Yönetilen storage üzerinde eklenecek olan diskleri kategorilemek için kullanılır.
• Providers: VMM 2012 tarafından yönetilen storage sistemleri burada görüntülenir.
• Arrays: VMM 2012 tarafından yönetilen Array ler burada görüntülenir.

Library

Burada temel olarak dört başlıktan bahsedebiliriz,

• Templates: Bu bölüm Service Deployment Configuration, Service Templates ve VM Templates alt bölümlerinden oluşmaktadır.
• Service Deployment Configuration: Bu bölümde oluşturulmuş olan Service Template in gerçek bir servise (ancak henüz çalışmayan) dönüştürülerek tutulacağı yerdir. Bu aslında bir kurulum tasarımıdır ve buradan bir servis kurulabileceği gibi ileride bu işlemin yapılabilmesi için VMM Library içerisinde saklanabilir.
• Service Templates: Bir veya birden fazla katmana sahip olan uygulamaların çalıştırılacağı sanal makinelerin tasarlanıp hayata geçirilmesi (ilgili Hyper-V host ları üzerinde oluşturularak kurulumlarının tamamlanması ve çalışır hale getirilmesi)  için servis şablonları oluşturulabilir. Bu bölümün kullanılabilmesi için öncelikle sanal makine şablonu oluşturulmuş olmalıdır.
• VM Templates: Genel olarak ihtiyaç duyulan sanal makine tiplerine göre şablonlar oluşturulabilir. Bu şablonlarda donanım özellikleri belirlenebileceği gibi sanal makinenin içerisine kurulacak olan uygulamalarda belirlenebilmektedir.
• Profiles: Bu bölüm Application Profiles, Capability Profiles, Gust Os Profiles, Hardware Profiles, Host Profiles ve SQL Server Profiles olmak üzere altı alt bölümden oluşmaktadır.
• Application Profiles: Sanal makinelerimize kurulabilecek uygulamalar için profiller tanımlanabilir ve bu profiller sanal makine şablonlarında kullanılabilir.
• Capability Profiles: Hyper-V sunucusu üzerinde oluşturulacak olan sanal makinelerin en fazla ne kadar işlemcisi olabiliceği, sahip olabileceği en yüksek bellek miktarını veya izin verilen disk tipinin Fixed, Dynamic ya da Differencing mi olacağı vb. seçenekler belirlenebilir. Bu bölümde oluşturulan profiller Hardware Profiles bölümünde kullanılabilmektedir.
• Guest OS Profiles: Bu bölümde oluşturulan profiller sanal makinelerin işletim sistemi kurulumlarında answer dosyası olarak kullanılmaktadır. Örneğin admin parolası, product key, yüklenmesi istenen rol ya da özellikler gibi seçenekler burada belirlenebilir.
• Hardware Profiles: Bu bölümde oluşturulacak olan sanal makine şablonları için hazır donanım profilleri oluşturulabilir.
• Host Profiles: Bu bölümde oluşturulan profiller VMM 2012 kullanılarak fiziksel sunuculara Hyper-V kurulumları yapılmak istendiğinde kullanılmaktadır.
• SQL Server Profiles: Sanal makine kurulumunda SQL Server kurulumuda gerçekleştirilmek isteniyorsa bu bölüm kullanılarak SQL Server profili oluşturulmalıdır. Böylece SQL Server instance adı, product key, kurulum dosyasının yeri, administrator yetkili olacak olan kullanıcılar ve kullanılacak olan kimlik doğrulama yöntemi gibi pek çok özellik buradan belirlenebilir.
• Cloud Libraries: Oluşturulan Private Cloud ların kendilerine ait birer Library bölümünün olması sağlanabilir. Böylece A Private Cloud unda sunucusu bulunan bir kullanıcı B Private Cloud unda ki Library dosyalarını göremeyecektir.
• Library Servers: Bu bölüm altında VMM tarafından kullanılan Library sunucuları görüntülenebilir veya bu görevi üstlenecek olan yeni sunucular eklenebilir. Bu bölümde ayrıca ilgili Library sunucuları üzerinde bulunan dosyalar da görüntülenebilir ve yeni dosyalar eklenebilir.
• Update Catalog and Baselines: Bu bölüm iki alt ana bölümden oluşmaktadır. Eğer ortamda bir WSUS sunucusu var ise bu bölüme eklendiğinde üzerinde ki güncellemeler VMM 2012 tarafından yönetilebilecektir. Bu sayede oluşturulacak olan yeni baseline lar ile cluster ortamında ki Hyper-V sunucularının güncellemeleri denetlenip eğer eksiklik var ise sistemin cluster node larını otomatik olarak güncellemesi sağlanabilir. Bu işlem sırasında güncelleme yapılacak Hyper-V sunucusunun üzerinde bulunan sanal makineler diğer cluster node larına taşınır ardından maintanence mode a alınır ve güncelleme geçildikten sonra sistem yeniden başlatılır. Sistem açıldığında dağıtılan sanal makineler tekrar bu sunucu üzerine alınır ve güncelleme işlemi diğer cluster node u için yapılır. Böylece cluster ortamı bozulmadan ve hizmet kesintisi olmadan güncelleme işlemi gerçekleştirilmiş olur.

Settings

Bu bölümde yukarıda ki ekran görüntüsünde görülen alt başlıklar bulunmaktadır. Bunlar,

• Security: Bu bölüm altında User Roles ve Run As Accounts isimli iki alt bölüm barındırmaktadır.
• User Roles: Bu alanda oluşturulan kullanıcı rolleri içerisine birden fazla Run As Accounts tanımlanabilir. Böylece ard arda yapılacak işlemler kullanılacak olan Run As Account lar bir araya toplanabilir ve her bir işlem için uygun olan hesap bulunarak gereken işlem tamamlanabilir. Ayrıca burada oluşturulacak roller kullanılarak kullanıcıların hangi sunucular üzerinde ne gibi yetkilerinin olacağı da belirlenebilmektedir.
• Run As Accounts: Bu bölümde oluşturulacak hesaplar esasında arka planda o işlem için yetkilendirilmiş bir hesap gerektirmektedir. Örneğin bir Hyper-V makinesi cluster ortamına eklenecek bu durumda admin yetkisi olan bir kullanıcı gerekmektedir. Ancak bu işlemi yapacak olan kişiye bu hesap bilgisinin verilmesi istenmemektedir. Bu durumda yetkili hesaba ait kullanıcı adı ve parolayı içeren bir Run As Account oluşturulur ve işlemi yapacak olan kullanıcıya bu hesap verilir. Böylece kullanıcı ile admin yetkilisinin hesap bilgileri paylaşılmamış olur.
• Servicing Windows: Bu bölüm kullanılarak oluşturulacak bakım takviminde herhangi bir işlem yapılmamaktadır. Bu bölümde oluşturulacak zaman bilgisi başka uygulamalar tarafından kullanılabilmektedir.
• Configuration Provider: Bu bölümde VMM 2012 içerisinde kullanılabilen Load Balancer ya da Storage sistemlerinin konuşabilmesi için gerekli olan yazılımlar bu bölümde bulunmaktadır.
• System Center Settings: Bu bölüm ile VMM 2012 nin ortamda ki System Center Operations Manager sunucusu ile beraber çalışması sağlanabilir. Bu işlemin gerçekleştirilmesi için SCOM sürümünün minimum 2007 R2 olması gerekmektedir.

Services

Bu özellik ile örneğin arka planda SQL Server sunucusu olan ve ön tarafta da web arayüzü bulunan bir hizmet için grafik araçlarını kullanarak tasarım yapabilir, sanal makinelerin özellikleri ve hangi network e bağlanacaklarını belirleyebilir ve ardından bu yapıyı kayıt edip Hyper-V sunucuları üzerinde otomatik olarak oluşturulmasını sağlayabiliriz. İlgili tasarım yöntemi ile ilgili olarak aşağıda ki ekran görüntüsünü inceleyebilirsiniz.

Dynamic Optimization ve Power Optimization
Bu yeniliği VMM 2012 de yeni gelen ve oldukça kabiliyetli özellik olarak gösterebiliriz. VMM 2008R2 de PRO özellikleri ile pekçok işlemi otomatize ederek sistemin işlerliğinin devamını sağlayabiliyorduk. VMM 2012 de PRO özellikleri yine kullanılabilmekte. Ancak Dynamic Optimization özelliği VMM 2012 ye başka bir uygulamaya ihtiyaç duymadan Hyper-V sunucularının yüklerini dengeleyebilme yetisini kazandırılmış oldu. Böylece Hyper-V cluster ortamı izlenerek bir sunucunun diğerlerine oranla daha fazla yoğunluğa sahip olduğu tespit edildiğinde o sunucu üzerinde ki sanal makinelerden bazıları diğer node lar üzerine otomatik olarak taşınmakta.

Power optimization yeteneği ile de VMM 2012 Hyper-V cluster node ları üzerinde toplam node sayısından daha az sunucu ile ortamda ki sanal makinelerin taşınabileceğine karar verdiğinde ilgili Hyper-V node u üzerinde ki sanal makineleri diğer node lar üzerine aktararak Hyper-V host sunucunusunu kapatabilmekte. Eğer yük artar ise VMM 2012 kapalı olan Hyper-V host sunucusunu tekrar açarak sanal makineleri bu host üzerine kaydırabilmekte. Bu işlemi bir zamanlamaya bağlayarak örneğin gece ya da hafta sonları yoğunluk az olacağından yoğun çalışmayacak Hyper-V sunucularımızın üzerlerinde ki sanal makinelerin diğer host lar üzerine aktarılıp kapatılarak elektrik tasarrufu yapılması sağlanabilir.

Bu makalemde sizlere Virtual Machine Manager 2012 ile birlikte gelen yenilikler, diğer bir deyişle öğrenilmesi gereken pek çok yeni özelliği maddeler halinde genel hatlarıyla anlatmaya çalıştım.
Faydalı olması dileğimle…

M. Hakan CAN